تشیع در عصر مغولان

تحول نظام مُفتی ـ مُستفتی تشیع در ایران روزگار مغولان

تحول نظام مُفتی ـ مُستفتی تشیع در ایران روزگار مغولان[1] صالح پرگاری* مسلم سلیمانی‌یان** چکیده پس از سقوط خلافت (656 ق)، دگرگونی بزرگی در جهان اسلام رخ نمود؛ به‌ویژه بر اثر روی‌گردانی مغولان از تسنن، گرایش برخی از ایلخانان به تشیع و فراهم آمدن زمینه نشاط علمی برای فقیهان اصولی شیعه، اوضاعی پدیدار شد که ساختار بسیط نخستین و نامتمرکز نظام مفتی ـ مستفتی شیعه را به ساختاری منسجم و متمرکز بدل کرد. این...

تشیع در شعر شاعران ایرانی عصر صفوی

تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله حوادث مهم و مؤثر در شکل گیری تشیع بوده‌اند. ایرانیان از همان ابتدا به این مذهب علاقه‌ی خاصی نشان دادند. در طول قرن‌های متمادی ب...

رسمی شدن تشیع در خراسان عصر صفوی

شاه اسماعیل پس از فتح خراسان، تشیع را در آنجا نیز مانند دیگر بخش­های قلمرو خود  مذهب رسمی اعلام و تلاش کرد مردم خراسان را شیعه کند، ولی تسنن ریشه­دار مردم خراسان و حملات مکرر اوزبک­ها، مشکلات زیادی برای او و جانشینانش  ایجاد کردند. اوزبک­ها نقش تأثیرگذاری در مختل کردن روند توسعه تشیع داشتند. آنها با کشتار شیعیان، مخصوصاً مبلغان و فقهای  شیعه، مانع گرایش اهل سنت به تشیع می­شدند. این عامل در شرق خ...

پیوند خوشنویسی و تشیع در عصر تیموریان

چکیده تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند . سیاس...

اعتراضات مردمی عصر مغولان وایلخانان

رساله حاضر بررسی اعتراضات مردمی عصر مغولان و ایلخانان بوده است. در این رساله سعی شده است، به بررسی ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و مذهبی قیام ها و اعتراضات مردم این عصر پرداخته شود، چرا که در بررسی ابعاد مختلف قیام ها و پایداری های مردم دوره ها و حکومت های گوناگون، می توان تا حد زیادی از ابهامات تاریخی یک ملت پرده برداشت. در این پژوهش تلاش شده است تا با واکاوی و بررسی قیام ها و مخالفت های مردم، ب...

گفتمان تشیع و برسازی هویت ملی در ایران عصر صفوی